تاخیر در پرداخت دستمزد کارگران شهرداری‌ها به یک رویه تبدیل شده است. طی یک ماه گذشته کارگران شهرداری در نقاط مختلف در اعتراض به این رویه تجمع کردند. مسئولان شهرداری‌ها، کمبود منابع مالی به دلیل کاهش درآمد را دلیل پرداخت نکردن دستمزد کارگران اعلام و یا پیمانکار را مسئول پرداخت دستمزد کارگران معرفی می‌کنند.
تاخیر در پرداخت دستمزد کارگران شهرداری در برخی شهرها از یکسال نیز عبور کرده است. در برخی شهرها نیز کارگران تحت عنوان «پایان قرارداد» و یا «عدم‌نیاز» به دلیل آغاز فصل سرما اخراج می‌شوند. این وضعیت معیشت هزاران کارگر شاغل در بخش خدمات شهری شهرداری‌ها را با بحران روبرو کرده است. برخی از کارگران شهرداری به ناچار به دستفروشی برای تامین معیشت روی آورده‌اند.
از ۲۰ آذر تا ۲۰ دی امسال کارگران شهرداری حداقل در ۱۰ شهر مختلف تجمع و اعتصاب کردند. در آبادان، نیشابور و بروجرد اعتراض کارگران گاه تا ۱۰ روز نیز ادامه یافت. به عنوان مثال در بروجرد کارگران شهرداری ۱۰ روز پیاپی مقابل ساختمان شورای شهر و شهرداری تجمع کردند. مسئولان شهری تاخیر در پرداخت دستمزد کارگران را انکار نکردند اما «رکود» در بخش ساختمان و عدم پرداخت مطالبات شهرداری از سوی نهادهای دولتی و یا سازمان/ بنگاه‌های خصوصی و نیمه دولتی که به کاهش درآمدهای شهرداری منتهی شده را دلیل تعویق در پرداخت دستمزد عنوان کردند.
در میاندوآب استان آذربایجانغربی، معوقات دستمزد کارگران از ۱۰ ماه نیز عبور کرد. شهردار این شهر، پیمانکار تامین نیروی انسانی را پاسخگوی این وضعیت عنوان کرد و گفت که قرارداد این شرکت پیمانکاری لغو شده است.
کارگران شهرداری در استان خوزستان نسبت به دیگر مناطق ایران وضعیت نامساعدتری دارند. آنها در چند شهر برای روزهای پیاپی اعتصاب کردند، از شهرهای مختلف به اهواز آمدند و مقابل ساختمان استانداری بست نشستند. در میاندوآب استان آذربایجانغربی هم تاخیر در دستمزد کارگران از ۱۰ ماه گذشته است. این وضعیت برای کارگران در بروجرد هم تکرار شده است؛ آنها از آغاز فصل تابستان دستمزد دریافت نکرده‌اند.
مشکل کجاست؟
پاسخ مدیران شهرداری و اعضای شورای شهر به اعتراضات کارگران تقریبا مشابه و یکسان است: بخش ساختمان با رکود روبرو است، دستگاه‌های اجرایی مطالبات شهرداری را پرداخت نمی‌کنند، اعتبارات دولتی و درآمد شهرداری‌ها کاهش یافته است.
- جدول زیر بخشی از اعتراضات کارگران شهرداری‌ها در یک ماه گذشته را نشان می‌دهد
| محل اعتراض | زمان | علت اعتراض | وضعیت قرارداد |
| بروجرد- لرستان | ۲۰ تا ۲۹ آذر | ۹ ماه تاخیر در پرداخت دستمزدها | قراردادی |
| کردکوی- گلستان | ۲۷ آذر | کارگران خدمات شهری دو ماه دستمزد معوق دارند/ از سال ۹۵ حقوق و مزایا طلب دارند/ دفترچه‌های بیمه درمانی تمدید نمی‌شود/ شهرداری برای پرداخت دستمزد اعتبار ندارد | قراردادی |
| آبادان- خوزستان | ۱ دی | عدم پرداخت دستمزد/ اقدام به خودسوزی یک کارگر/ تهاجم به شهردار | قراردادی |
| مهاباد- آذربایجانغربی | ۵ دی | پرداخت نشدن ۴ ماه دستمزد و ۱۴ ماه اضافه کاری/ | قراردادی |
| لوشان- گیلان | ۹ دی | ۶ ماه تاخیر در پرداخت دستمزد وحق بیمه | قراردادی |
| نیشابور- خراسان رضوی | ۱۰ دی | تبدیل قرارداد کارگران به موقت و پیمانی/ دو کارگر معترض دستگیر شدند | قراردادی |
| دزفول- خوزستان | ۱۸ دی | تاخیر در پرداخت دستمزد کارگران فضای سبز به هشت ماه رسید/ شهرداری با بدهی روبرو است. | قراردادی |
| چوئبده- خوزستان | ۱۸ دی | دستمزد و مزایای کارگران خدمات شهری به ترتیب ۴ و ۶ ماه به تعویق افتاده است | قراردادی |
| شادگان- خوزستان | ۲۲ دی | تعویق هشت ماهه در پرداخت دستمزدها | قراردادی |
| آبادان- خوزستان | ۲۳ تا ۲۴ دی | تاخیر در پرداخت دستمزد کارگران خدمات شهری و فضای سبز | قراردادی |
گاه نیز پیمانکاران به عنوان مشکل اصلی مطرح می‌شوند؛ کوتاهی شرکت پیمانکاری تامین نیروی انسانی در ارائه به موقع صورت وضعیت‌ها و یا ناقص بودن صورت وضعیت‌های مالی موجب تاخیر در پرداخت دستمزدها شده است. پیمانکاران هم در این شرایط شهرداری را مسئول تاخیر در پرداخت دستمزد و افزایش اعتراض کارگران می‌دانند.
یک نمونه: شهرداری الوند
کارگران شهرداری الوند در استان قزوین از آغاز سال‌جاری بارها به اخراج همکاران و تاخیر در پرداخت دستمزدها معترض شدند. آنها در آبان امسال برای چند روز پیاپی مقابل ساختمان شهرداری و فرمانداری البرز تجمع کردند. پیش‌تر هم در تابستان کارگران چند روز پیاپی دست از کار کشیدند.
شهریور امسال، مدیران شهرداری الوند از تغییر پیمانکار تامین نیروی انسانی خبر دادند. شرکت جدید در آغاز ۹۰ کارگر را تحت عنوان «کاهش هزینه» اخراج کرد. اعتراض و شکایت کارگران اخراج شده به دلیل اشتغال آنها با قراردادهای موقت به جایی نرسید.
شرکت پیمانکار در ادامه مطالبات مزدی کارگران را با تاخیر پرداخت کرد. تاخیر در پرداخت دستمزدها به سه ماه رسید، اضافه کار کارگران محاسبه نشد و فشار کار افزایش یافت. در اعتراض به این وضعیت، کارگران دست از کار کشیدند و خواستار پرداخت مطالبات مزدی معوق شدند.
شهرداری پیمانکار را مسئول مطالبات مزدی دانست، پیمانکار جدید هم پیمانکار سابق را که به گفته مسئولان شهرداری «به دلیل عدم حسن اجرای پیمان» قرارداد با او تمدید نشده بود، پاسخگوی وضعیت به وجود آمد معرفی کرد و کارگران را به آن ارجاع داد.
تماشای این وضعیت از نگاه کارگران اما از یک واقعیت پرده برداشت: پیمانکار جدید همان پیمانکار سابق است با تغییری کوچک در نام شرکت و مدیران آن. «تارا نام آسیا» پیمانکار پیشین جای خود را به «طاهر نیرو آسیا» داد. نکته جالب اینکه اعضای هیئت مدیره این دو شرکت یکی است.
